Vấn đề đổi mới giáo dục nhằm nâng cao chất lượng đào tạo không còn là vấn đề xa lạ nữa bởi dù là ở bậc học nào, cấp nào thì vấn đề đổi mới giáo dục để bắt kịp xu thế phát triển của thời đại luôn là yếu tố cần thiết của ngành GD – ĐT mỗi quốc gia. Bởi thế, việc đổi mới giáo dục chính là vấn đề nóng luôn được Đảng, Nhà nước và cả xã hội quan tâm, chú trọng, trong đó phải kể đến sự đổi mới giáo dục ngay từ ở bậc học mầm non. Với sự đi lên của xã hội, sự phát triển của khoa học công nghệ thời kì 4.0, các trường mầm non cả nước nói chung và trên địa bàn huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng nói riêng đang ngày càng nỗ lực để đạt được những tiêu chuẩn cao về chất lượng. Và một trong những nội dung đổi mới trong giáo dục ở bậc học này chính là việc thực hiện chuyên đề “xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” hướng đến việc giúp trẻ có thể tự khám phá, tìm hiểu bằng chính sự sáng tạo của mình một cách tự nhiên nhất có thể, giúp mang lại sự hứng thú cho trẻ trong quá trình học bằng hình thức chơi mà học, học mà chơi với các hoạt động khác nhau do chính trẻ là người chủ động thực hiện.

Là một trường mầm non thuộc 01 xã đặc biệt khó khăn của huyện nghèo thuộc diện 30a của cả nước.  Trường Mầm non Thạch Lâm, thuộc xã Thạch Lâm của huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng, là một điểm sáng của huyện trong việc thực hiện chuyên đề đổi mới giáo dục “xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”.

Được thành lập vào năm 2011 đến nay trải qua 12 năm xây dựng và phát triển, từ chỗ đa số các lớp học đều là lớp tạm, đồ dùng, đồ chơi không có hoặc có nhưng thiếu rất nhiều không đáp ứng đủ nhu cầu dạy và học của giáo viên và trẻ. Nhưng bằng sự năng động, trách nhiệm, bằng lòng yêu nghề, mến trẻ, tập thể Ban giám hiệu và giáo viên nhà trường đã khắc phục mọi khó khăn, sáng tạo, đoàn kết, nỗ lực phấn đấu trong hoạt động giảng dạy để đưa chất lượng giáo dục đi lên, khẳng định được “chỗ đứng” trong toàn ngành GD-ĐT huyện nhà.

Hiện nay, nhà trường có 01 điểm trường chính và 15 điểm trường lẻ, có tất cả 25 lớp với tổng số 738 trẻ. Tổng số quản lý giáo viên nhà trường có 64 đ/c, trong đó: Biên chế Quản lý: 03 đc và GV 33 đồng chí, hợp đồng có 10 đồng chí và 18 nhân viên cấp dưỡng chưa qua đào tạo. Nhà trường có tất cả 25/25 lớp trên tổng số 16 điểm trường trong đó có 19 lớp được xây dựng kiên cố đảm bảo các quy định tại Điều lệ trường mầm non.

So với các trường mầm non khác trên địa bàn huyện thì trường mầm non Thạch Lâm còn rất nhiều khó khăn, thiếu thốn về cả cơ sở vật chất lẫn đội ngũ giáo viên đứng lớp. Tuy nhiên với đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường hầu hết đều là những người trẻ tuổi có trình độ, năng lực, có sự sáng tạo, chịu khó tìm tòi, đổi mới việc dạy và chăm sóc, giáo dục trẻ cộng thêm nhà trường nhận được sự giúp đỡ của các nhà hảo tâm hỗ trợ cho 100% trẻ  được ăn bán trú. Vì vậy tạo thuận lợi rất lớn cho việc thực hiện chuyên đề đổi mới giáo dục “xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2021 – 2025.

Thực hiện chuyên đề này theo sự chỉ đạo của phòng GD&ĐT huyện, nhà trường đã chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện chuyên đề cho cả giai đoạn và từng năm học phù hợp với điều kiện thực tế của trường. 100% các điểm trường đều thực hiện hiệu quả chuyên đề đưa ra; 16/16 điểm trường thực hiện tốt việc xây dựng môi trường trong và ngoài lớp học, trang trí các góc chơi theo hướng mở tạo cơ hội cho trẻ hoạt động, trải nghiệm, khám phá dưới nhiều hình thức khác nhau để phát triển toàn diện cho trẻ.

Cô Dương Thị Anh, giáo viên trường MN Thạch Lâm chia sẻ với chúng tôi: Với chuyên đề lấy trẻ làm trung tâm, theo sự chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường, giáo viên tất cả các lớp đều thực hiện việc dạy và học với phương châm “Trẻ chơi mà học, học mà chơi”, trẻ tự sáng tạo,  trang trí đồ dùng, đồ chơi theo ý của mình. Cô chỉ với vai trò là người hướng dẫn, gợi ý trong quá trình trẻ tham gia vào các hoạt động.

Và để thực hiện được hiệu quả chuyên đề này, Ban giám hiệu nhà trường đã chọn xây dựng mô hình điểm tại Điểm trường chính đặt tại xóm tổng Dùn, điểm trường Nà Hôm và điểm trường Khau Ràng vừa có lớp đơn và lớp ghép cho các giáo viên ở các điểm trường về tham quan học tập. Đồng thời mỗi năm học, nhà trường cũng tổ chức hội thi xây dựng môi trường và thi đua thực hiện tốt công tác nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ tại các điểm trường để các giáo viên học tập, trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau.

Bên cạnh đó để nâng cao chất lượng giảng dạy, Ban giám hiệu nhà trường cũng rất chú trọng đến việc bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ giáo viên; luôn chủ động hướng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch nuôi dưỡng, giáo dục theo hướng lấy trẻ làm trung tâm. Từng đồng chí trong ban giám hiệu nhà trường luân phiên nhau cùng thực hiện việc sinh hoạt chuyên môn với giáo viên, xây dựng các hoạt động mẫu cho giáo viên dự giờ. Chỉ đạo giáo viên phối hợp các phương pháp, hình thức tổ chức hợp lý; tăng cường tính chủ động, tích cực hoạt động của trẻ, đảm bảo trẻ “học bằng chơi, chơi mà học”; tạo cơ hội để trẻ được tiếp cận, trải nghiệm, xử trí các tình huống có thể xảy ra trong sinh hoạt hằng ngày và tạo cơ hội cho trẻ được bộc lộ hết khả năng của riêng mình.

Đặc biệt thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”, Trường mầm non Thạch Lâm đã mạnh dạn đổi mới phương pháp giáo dục trẻ theo hướng giáo dục theo từng nhóm lứa tuổi và đi sâu vào từng cá nhân trẻ, nắm bắt nhu cầu sở thích của các cháu, tạo ra các cơ hội cho trẻ hoạt động tích cực phù hợp với nhu cầu, hứng thú của trẻ và sự phát triển của từng nhóm, từng cá nhân; tôn trọng sự khác biệt về đặc điểm, sở thích, thói quen của từng trẻ, khích lệ trẻ phát huy khả năng tự lập, tự tin, sáng tạo. Trong các tiết học, Trẻ được tham gia các hoạt động tại các góc chơi, được sử dụng các nguyên học liệu theo nhiều cách sáng tạo khác nhau; có nhiều cơ hội lựa chọn học liệu và hoạt động; giáo viên lên lớp chỉ đóng vai trò hỗ trợ, hướng dẫn, gợi mở chứ không làm thay trẻ, để trẻ tự phát huy khả năng và sự hiểu biết của mình , “học điều bé thích”, “làm điều bé nghĩ” tạo ra các sản phẩm học theo ý muốn, sở thích, sáng tạo của mỗi cá nhân nhưng vẫn bảo đảm được tất cả trẻ em đều được quan tâm mọi lúc, mọi nơi tạo cho trẻ trạng thái thoải mái, an toàn, khuyến khích hoạt động nhóm tương tác giữa trẻ với trẻ.

Song song với đó, nhà trường luôn chú trọng đến việc xây dựng môi trường học tập, khuyến khích giáo viên sáng tạo và tận dụng điều kiện sẵn có của địa
phương trong tổ chức các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ tại các lớp học của mình giảng dạy. Toàn bộ sân trường và các lớp học được chỉnh trang và làm mới, tạo ra nhiều không gian đảm bảo an toàn cho trẻ vui chơi hoạt động, giáo viên chịu khó tìm tòi sáng tạo trong tổ chức môi trường giáo dục, thi đua làm đồ dùng, đồ chơi để bổ sung thêm những đồ chơi mới cho trẻ. Chủ động trong công tác tham mưu với ban giám hiệu và phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh để có thêm nguồn học liệu, đồ dùng đồ chơi phục vụ tại mỗi chủ đề, góp phần làm đa dạng phong phú về đồ dùng trực quan cho trẻ.

Cô NguyễnThị Liêm - Hiệu Trưởng trường Mồm non Xã Thạch Lâm cho biết: Thực hiện kế hoạch của Phòng GD&ĐT huyện Bảo Lâm về thực hiện chuyên đề “Lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2021-2025, trường Mầm non Thạch Lâm là 1 trong 4 trường điểm của huyện thực hiện chuyên đề. Trong quá trình thực hiện, nhà trường đã tích cực triển khai và có những biện pháp chỉ đạo kịp thời, hiệu quả và đạt được một số kết quả, cụ thể: 25/25 lớp thực hiện tốt việc xây dựng môi trường trong và ngoài lớp học thân thiện, an toàn, tận dụng các nguyên vật liệu của địa phương; 100% giáo viên biết xây dựng kế hoạch và tổ chức nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ phù hợp với từng độ tuổi và đối tượng trẻ. Trẻ được tham gia các hoạt động tích cực, phù hợp với nhu cầu, hứng thú của trẻ, phát huy tính tự lập, tự tin, sáng tạo; 100% giáo viên biết đánh giá sự phát triển của trẻ, huy động phụ huynh cùng tham gia vào công tác chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ. Phụ huynh đã nhận thấy sự thay đổi từ khi đến trường, nhà trường được phụ huynh tin tưởng và sẵn sàng hỗ trợ ngày công lao động, các nguyên vật liệu sẵn có tại địa phương để phục vụ công tác chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ.

Nhờ thực hiện hiệu quả các hoạt động trên mà Trường mầm non Thạch Lâm chính là 01 trong 04 đơn vị trường được Phòng GĐ – ĐT huyện Bảo Lâm chọn làm điểm để thực hiện chuyên đề  “xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2021 – 2025. Và thực tế đã cho thấy, sau khi thực hiện chuyên đề, Trường mầm non Thạch Lâm đã gặt hái được nhiều kết quả tốt đẹp, nhận thức của giáo viên, học sinh cho đến phụ huynh đã thay đổi rất lớn, trẻ rất hào hứng mỗi khi đến lớp, phụ huynh rất ủng hộ, tin tưởng và sẵn sàng hỗ trợ nhà trường về ngảy công lao động, ủng hộ các nguyên vật liệu sẵn có của địa phương. Kết quả duy trì sĩ số mỗi năm học đều đạt 100%, tỷ lệ trẻ đi học chuyên cần tăng cao hơn nhiều so với những năm trước, cụ thể trong năm học 2022 – 2023, trẻ đi học chuyên cần đạt 94,5%, kết quả huy động trẻ ra lớp chiếm 94%, mẫu giáo 5 tuổi ra lớp chiếm 97,2%, kết quả duy trì sĩ số đầu năm 698 trẻ, cuối năm là 738 trẻ (tăng 40 trẻ ra lớp thêm)....Với những thành tích đạt được trong công tác nuôi dạy, chăm sóc và giáo dục trẻ, nhiều năm liền Trường mầm non Thạch Lâm được nhận giấy khen, bằng khen các loại do các cấp trao tặng.

Từ đây có thể khẳng định, trong công tác nuôi dạy, chăm sóc và giáo dục mầm non thì việc “xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” là một trong những hoạt động quan trọng của ngành GD và ĐT huyện. Và Trường mầm non Thạch Lâm đang bước những bước đi đúng hướng, chất lượng, hiệu quả trong sự nghiệp “trồng người” xứng đáng là đơn vị trường tiêu biểu trong công cuộc đổi mới giáo dục cần nhân rộng để các đơn vị trường khác trên địa bàn huyện học tập, làm theo./.

Thực hiện: Hạnh Mai – Bảo Chung

Trung tâm Văn hoá và Truyền thông Bảo Lâm.